638. Ибн
Iаббаса а, Усама ибн Зайда а (АллахI реза хуьлда царна) дийцина: «Пайхамара
(АллахIера къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) Жамра ал-Iакъаба тIулгаш
кхийссалц йолучу юккъехь хаддаза «лаббайк» бехира» (ал-Бухари: 1686).
639. IабдуллахI
ибн МасIуда (АллахI реза хуьлда цунна а, цуьнан дена а) дийцина: «ХьажцIа -
шена аьрру агIор а, Мина тогIи – шена аьтту агIор а нислучу кепара дIа а хIоьттина,
цул тIаьхьа бIогIамна тIе ворхI тIулг а кхоьссина, тIаккха элира цо: «Иштта
кхийсира-кх уьш шега «ал-Бакъарат» сурат доссийначо (АллахIера къинхетам а,
маршо а хуьлда цунна)» (ал-Бухари: 1749, Муслим: 1296).
640.
Жабира (АллахI реза хуьлда цунна) дийцина: «АллахIан элчано (АллахIера
къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) гIурба дечу дийнахь делккъалц кхийсира тIулгаш,
ткъа диссиначу деношкахь – делкъал тIаьхьа» (Муслим: 1299).
641.
Ибн Iумара (АллахI реза хуьлда цунна а, цуьнан дена а) гуттар а герггарачу бIогIамна
кхуссура ворхI тIулг аьлла дийцина, хIора тIулг мосазза кхуссу АллахI а вазвеш.
ТIаккха лахенгахьа кхаччалц хьалхахьа а таьIий, шен юьхь къилбехьа а ерзош дIа
а хIуттий, вехха АллахIе доIа деш лаьттара иза, стигала хьала шен ши куьг а
айдой. Цул тIаьхьа юккъерачу бIогIамна тIулгаш кхуьйсура цо. ТIаккха, аьрру агIор
а воьрзий, лахенгахьа кхаччалц хьалхахьа а таьIий, юха а къилбехьа а воьрзий,
стигала хьала шен ши куьг а лоций, вехха АллахIе доIа деш а лаьттий, цул тIаьхьа
лахенгахьара дIа тIулгаш кхуьйсура цо тIаьххьарачу бIогIамна, цунна уллохь саца
а ца соцуш. Цул тIаьхьа и меттиг дIатосура цо, ала а олуш: «АллахIан элчано
(АллахIера къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) оцу кепара деш гина ву-кха со»
(ал-Бухари: 1751).
642.
Ибн Iумара (АллахI реза хуьлда цунна а, цуьнан дена а) дийцина, АллахIан элчано
(АллахIера къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) элира аьлла: «Я, АллахI! Къинхетам
бехьа кортош бошучарех!». Наха
элира: «Месаш яцъечарех, хIай, АллахIан элча!». Цо юха а элира: «Я,
АллахI! Къинхетам бехьа кортош бошучарех!». Наха юха а элира: «Месаш
яцъечарех, хIай, АллахIан элча!». КхоалгIа элира цо: «Месаш яцъечарех а»
(ал-Бухари: 1727, Муслим: 1301).
643.
Ибн Iаббаса (АллахI реза хуьлда цунна а, цуьнан дена а) дийцина, пайхамара
(АллахIера къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) элира аьлла: «Зударшна тIехь
дац - кортош башар, зударшна тIехь дерг – месаш яцъяр (хадор) ду» (хIара
хьадис Абу Дауда: 1985, далийна, дика «хьасан» иснад а йолуш).
644. IабдуллахI
ибн Iамр ибн ал-Iаса (АллахI реза хуьлда цунна а, цуьнан дена а) дийцина: «ДIасакъаьста хьаж дечу хенахь АллахIан
элчане (АллахIера къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) дуккха а хаттарш дира.
Цхьана стага хаьттира: «Суна ца хаьара, ткъа гIурба деле хьалха корта баьшна
аса?». Цо жоп делира: «Кхераме хIуммаъ дац! ХIинца юха де ахьа гIурба». Веана
кхечу стага хаьттира: «Суна ца хаьара, ткъа тIулгаш кхийсале хьалха гIурба
дина аса?». Цо жоп делира: «Кхераме хIуммаъ дац! ХIинца юха кхийса ахьа
хьайн тIулгаш». Муьлххачо а, хьажан тIедахкарех муьлхха а цхьа тIедиллар
хьалха-тIаьхьа даьккхина дар нисделла шен аьлла, хаьтича, цхьа жоп лора цо:
«Кхераме хIуммаъ дац! КхиндIа де ахьа»» (ал-Бухари: 83, Муслим: 1306).
645.
Ал-Мисвар ибн Махрама (АллахI реза хуьлда цунна) дийцина: «АллахIан элчано (АллахIера
къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) шен корта а башале хьалха гIурба а дира,
изза де аьлла шен асхьабашка омра а дира цо» (ал-Бухари: 1811).
646. Iайшата
(АллахI реза хуьлда цунна) дийцина, АллахIан элчано (АллахIера къинхетам а,
маршо а хуьлда цунна) элира аьлла: «Нагахь аша тIулгаш кхийсинехь, кортош а
даьшнехь - шуна магош ду хаза хьожа йогIург хьакхар (тохар) а, иштта дерриге а
бухадиссинарг а, зударий боцург» (хIара хьадис далийнарш Ахьмад а: 2395,
дийициначеран гIийла зIе а йолуш, Абу Дауд а: 1978).
647.
Ибн Iумара (АллахI реза хуьлда цунна а, цуьнан дена а) дийцина: «Ал-Iаббас
ибн Iабд ал-МуттIалиба АллахIан элчане (АллахIера къинхетам а, маршо а хуьлда
цунна), Минахь а ца йоккхуш, буьйса Маккахь яккха бакъо ялар дийхира, хIунда аьлча
цунна тIехь хьажошна хи мийлорна декхар Iуьллура. Ткъа АллахIан элчано (АллахIера
къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) и дан бакъо елира цунна» (ал-Бухари: 1634,
Муслим: 1315).
648. Iасим
ибн Iадис (АллахI реза хуьлда цунна) дийцина: «АллахIан элчано (АллахIера
къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) эмкалийн Iуйшна Мина тогIехь буьйса цаяккха
бакъо елира. Амма цо цаьрга омра-м дира: гIурбанан дийнахь тIулгаш кхийса, тIаьхьадогIучу
дийнахь шина денна догIу тIулгаш цхьаьний а кхийса, Мина тогIера дIадоьлхучу дийнахь
а кхийса тIулгаш» (ХIара хьадис далийнарш Ахьмад: 4/450, Абу Дауд: 1975,
ат-Тирмизи: 955, ан-Насаи: 5/273, ибн Мажа: 3037. Оцу тIе ат-Тирмизис а, ибн
Хьиббана а бакъ хьадис ду а аьлла хIара).
649.
Абу Бакара (АллахI реза хуьлда цунна) дийцина: «АллахIан элчано (АллахIера
къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) гIурба дечу дийнахь хутIба дира тхуна»
(Аа-Бухари: 1741, Муслим: 1679).
650.
Сарраъ бинт НабхIана (АллахI реза хуьлда цунна) дийцина: «ГIурба диначу дийнал тIаьхьарачу дийнахь
АллахIан элчано (АллахIера къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) хутIба дира тхуна.
Цигахь элира цо: «Ташрикъ денойх юккъера де дац, ткъа, хIара?..»
(ХIара Абу Дауда: 1953, дика зIе а йолуш, далийна деххачу хьадисан дакъа ду).
651. Iайшата
(АллахI реза хуьлда цунна) дийцина, пайхамара (АллахIера къинхетам а, маршо а
хуьлда цунна) шега элира аьлла: «ХьажцIенна гонаш дахар (тIаваф дар)
а, ас-Сафанний, ал-Марванний юккъехь дIасаидар а кхачам болуш ду хьуна хьаж дан
а, Iумрат дан а» (Муслим: 1211).
652.
Ибн Iаббаса (АллахI реза хуьлда цунна а, цуьнан дена а) дийцина: «Пайхамара
(АллахIера къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) тIаваф ал-ифада ворхI го
тосучу хенахь, цкъа а чехка гIулчаш йохуш (йорт эцна) ца вахара» (ХIара
хьадис далийнарш Ахьмад: 14133, Абу Дауд: 2001, ан-Насаи: 2/460, ибн Мажа: 3060.
Ткъа ал-Хьакима: 1/475 бакъ хьадис ду аьлла хIара).
653.
Анаса (АллахI реза хуьлда цунна) дийцина: «Хьаж дечу хенахь пайхамара (АллахIера
къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) ал-Мухьассаб олучу меттехь делкъан,
малхбузан, маьркIажан, пхьуьйра ламазаш а дина, цул тIаьхьа кIеззиг дIавижира. Цул тIаьхьа (говрана я эмкална) тIе а хиъна,
КаIба йолучухьа а вахана, цунна гонаха тIаваф дира цо» (ал-Бухари: 1764).
654.
Салима (АллахI реза хуьлда цунна) дийцина: «Абу Бакар а, Iумар а (АллахI реза хуьлда цаьршинна) ал-АбтIахь
олучу меттахь сецира (хIара хьадис далийарг Муслим ву).
Иштта Iурвас дийцина: «Iайшат (АллахI реза хуьлда цунна) ал-АбтIахь
олучохь саца а ца соцура. Цо олура: «АллахIан элча (АллахIера къинхетам а,
маршо а хуьлда цунна) цигахь сецнера, хIунда аьлча цигара кхиндIа новкъа вала
аьтту болуш долун дела» (ал-Бухари: 1765, Муслим: 1311).
655.
Ибн Iаббаса (АллахI реза хуьлда цунна а, цуьнан дена а) дийцина: «ЦIано
йоьхна зударий боцучу массо а нахе дина омра дара: хьажцIенна тIаваф дай бен дIамагIо
аьлла» (ал-Бухари: 1755, Муслим: 1328).
656. IабдуллахI
ибн аз-Зубайра (АллахI реза хуьлда цунна а, цуьнан дена а) дийцина, АллахIан
элчано (АллахIера къинхетам а, маршо а хуьлда цунна) элира аьлла: «ХIокху
сан маьждигехь дина ламаз - муьлхха а кхечу маьждигехь диначул а эзарза дезах
ду, ал-Масжид ал-хьарам (дихкина маьждигехь) доцург. Ткъа дихкиначу
маьждигехь дина ламаз - сан маьждигехь диначул а бIозза дезах ду» (ХIара
хьадис далийнарг Ахьмад: 4/5. Ткъа ибн Хьиббана: 1620 бакъ хьадис ду а аьлла хIара).